Giống như các bộ môn thể thao khác thì bóng rổ cũng có những quy định riêng biệt mà người chơi cần phải tuân theo. Điều này giúp các trận đấu được diễn ra một cách công bằng và fairplay trong các trận thi đấu.

Bởi vậy, nếu không muốn gây ra những sai phạm hay bị xử thua ngoài ý muốn, tại chuyên mục kiến thức bóng rổ với các kinh nghiệm thi đấu, luật chơi tiêu chuẩn FIBA, NBA, cách chơi bóng rổ mới nhất, bạn đừng bỏ qua luật thi đấu bóng rổ cơ bản trong bài viết sau đây.

Bộ môn bóng rổ hình thành từ khi nào?

Bóng rổ là môn thể thao có lịch sử hình thành từ rất lâu, bắt đầu vào khoảng năm 1891 do Tiến sĩ James Naismith – giáo viên thể chất của học viện Springfield, Hoa Kỳ tạo ra.

Bộ môn bóng rổ xuất phát bởi mong muốn có một game thi đấu trong mùa đông dành cho sinh viên vì hầu hết các môn vận động đều diễn ra ngoài trời tại Mỹ lúc bấy giờ.

Bộ môn thể thao bóng rổ được du nhập vào Việt Nam những năm 1992. Đồng thời, cùng với sự giao thoa của văn hóa phương Tây thì bóng rổ đang ngày càng phổ biến hơn ở Việt Nam với sự thành lập của Liên đoàn bóng rổ Việt Nam.

Tính đến thời điểm hiện tại, môn bóng rổ vẫn đang phát triển cực mạnh trên rất nhiều quốc gia khác nhau như: Trung Quốc, Canada, Philippines…

Luật thi đấu bóng rổ cơ bản

Đối với những người mới chơi thì việc nắm vững các luật thi đấu bóng rổ cơ bản là điều vô cùng quan trọng. Nhờ đó, bạn nhanh chóng bắt nhịp trận đấu cũng như không gây ra những sai phạm ngoài ý muốn khi tham gia. Cụ thể như sau:

Thời gian thi đấu bóng rổ

Thông thường, luật thi đấu bóng rổ cơ bản dành cho người trưởng thành sẽ quy định mốc thời gian thi đấu chính thức là 40 phút, chia đều cho 4 hiệp đấu. Cụ thể như sau:

• Thời gian nghỉ giải lao giữa hiệp 1 – 2 và 3 – 4 là 2 phút.
• Thời gian nghỉ giải lao giữa hiệp 2 – 3 là 15 phút.

Nếu sau 4 hiệp mà hai đội có kết quả hòa nhau thì trận đấu sẽ tiếp tục với 1 hoặc nhiều hiệp phụ có thời gian là 5 phút để phân định thắng thua. Đồng thời, trong trường hợp này thì các đội sẽ giữ nguyên vị trí, không đổi bên sân cho nhau.

Luật nhảy tranh bóng trong bóng rổ

Nhảy tranh bóng được quy định khi trọng tài tung bóng giữa các cầu thủ 2 bên. Một số trường hợp khác trong luật thi đấu bóng rổ cơ bản áp dụng điều này thông thường đó là thời điểm bắt đầu các hiệp, hai bên cùng giữ bóng hay cùng phạm quy.

Hoặc khi không xác định được ai là cầu thủ đã chạm bóng cuối cùng, bóng kẹt bảng rổ…

Cách chơi bóng rổ

Quy định chơi bóng rổ cơ bản là trong trận đấu, tất cả cầu thủ chỉ được phép sử dụng tay để đón bóng. Ngoài ra, bạn cũng có thể thực hiện nhiều kỹ thuật khác như chuyền, ném, vỗ, lăn hay dẫn bóng theo bất kỳ hướng nào. Đặc biệt, cách chơi bóng rổ vẫn có một số điều kỵ phạm nhất định mà mọi người cần phải lưu ý, đó là:

• Không dùng chân để chơi bóng như đá, chặn hay chạy dẫn bóng.
• Không đưa tay phía dưới vòng rổ cũng như chạm bóng khi đang chuyền hoặc ném bóng lên rổ.

Cách tính điểm bóng rổ

Theo quy định của luật thi đấu bóng rổ cơ bản thì bóng được tính từ khi bóng sống lọt rổ từ trên xuống. Bên cạnh đó, mỗi trường hợp sẽ được tính điểm khác nhau nên người chơi nhất định phải nắm rõ. Điều này sẽ giúp bạn linh hoạt giúp đội mình ghi điểm và dành chiến thắng nhanh nhất, cụ thể là:

• 1 quả ném phạt vào rổ tương ứng với 1 điểm.
• 1 quả ném lọt rổ từ vị trí trong vòng tròn 6m23 sẽ quy định là 2 điểm.
• 1 quả lên rổ phía ngoài vòng tròn 6m23 tương ứng 3 điểm.
• Nếu cầu thủ vô tình đẩy bóng vào rổ đội mình sẽ cộng 2 điểm cho đối phương.
• Trường hợp cố tình ném bóng vào rổ bên mình được coi là phạm luật, không tính điểm.

Luật phát bóng biên trong bóng rổ

Cách tính biên theo luật bóng rổ quy định nếu bất kỳ cầu thủ nào làm bóng đi ra ngoài vạch biên thì đối phương sẽ hưởng quả ném biên tại nơi phạm luật gần nhất. Tuy nhiên, người chơi không được phép phát biên ngay sau bảng rổ.

Luật ném phạt trong bóng rổ

Luật bóng rổ cơ bản quy định về cách ném phạt như sau:

• Nếu cầu thủ gây lỗi cho người khác thì họ sẽ thực hiện ném phạt.
• Trường hợp xảy ra lỗi kỹ thuật, đội trưởng của bên hưởng ném phạt có thể chỉ định người thực hiện.
• Quyền sở hữu bóng hay số quả ném phạt được xác định dựa trên tất cả lỗi.
• Cầu thủ thực hiện sẽ đứng sau đường ném phạt và ngay giữa vòng tròn bằng mọi kỹ thuật ném bóng vào rổ. Bóng phải dời khỏi tay trong vòng 5s sau khi nhận từ phía trọng tài.

Hội ý

Đây là khoảng thời gian gián đoạn giữa trận đấu do huấn luyện viên mỗi đội bóng yêu cầu nhưng không quá 1 phút. Cụ thể:

• Khi bóng trở thành bóng chết và đồng hồ thi đấu tại dừng.
• Trường hợp 1 quả ném rổ được tính điểm thì đội không ghi điểm có thể xin hội ý.
• Mỗi bên được phép hội ý 2 lần trong hiệp 1 – 2 và 3 lần với hiệp 3 – 4.
• Ở các hiệp đấu phụ, mỗi đội chỉ có thể hội ý 1 lần.

Thay người

Trong bóng rổ, các bên có thể thay đổi 1 hoặc nhiều cầu thủ ở 1 lần thay người. Điều này sẽ bắt đầu khi bóng trở thành bóng chết, đồng hồ thi đấu dừng lại và trọng tài hoàn thành thủ tục với bàn thư ký.

Quy định bị xử thua đồng thời truất quyền thi đấu

Theo luật thi đấu bóng rổ cơ bản quy định đội bị xử thua vì mất quyền tham gia nếu:

• Đội nào vắng mặt hoặc không đủ 5 cầu thủ trên sân sau 15 phút bắt đầu trận đấu.
• Cầu thủ có những hành động ngăn cản trận đấu diễn ra.
• Từ chối thi đấu ngay sau khi đã được trọng tài giải thích về sự việc xảy ra.

Lúc này, đội đối thủ sẽ được xử là thắng với tỷ số cách biệt 20/0 và đội bị truất quyền thi đấu nhận 0 điểm trong bảng xếp hạng.

Tổng hợp lỗi vi phạm luật thi đấu bóng rổ cơ bản

Trong bộ môn bóng rổ, người chơi cần hiểu rõ một số lỗi thường gặp để tránh mắc phải làm ảnh hưởng đến kết quả cuộc đấu. Cụ thể như sau:

Lỗi va chạm

Đây là một trong những lỗi theo luật thi đấu bóng rổ cơ bản rất thường gặp, liên quan đến va chạm như chặn người, đẩy, nắm giữ, đánh tay… Mặc dù, các cầu thủ không cố ý mắc phải sai lầm này nhưng vẫn có thể bị thổi phạt.

Lỗi phản tinh thần thể thao

Đây là một lỗi cá nhân mà theo trọng tài nhận định rằng hành vi này không nhằm mục đích cản phá bóng gây ra va chạm quá sức. Trường hợp cầu thủ tái phạm lỗi phản tinh thần thể thao sẽ đối mặt với nguy cơ bị trục xuất khỏi trận đấu.

Lỗi 2 bên

Theo quy định của luật thi đấu bóng rổ cơ bản thì trường hợp hai đấu thủ phạm lỗi va chạm gần như cùng một thời điểm sẽ tính là lỗi 2 bên. Lúc này, mỗi cá nhân vi phạm có thể nhận lỗi cá nhân không thực hiện ném phạt và sau đó, trận đấu sẽ được tiếp tục khi:

• Trường hợp bóng lọt rổ cùng thời điểm xảy ra lỗi thì bóng sẽ được tính điểm. Đối phương có thể thực hiện ném biên ngay đường cuối sân.
• Cho đội đang kiểm soát bóng hoặc được quyền phát bóng biên khi xảy ra lỗi hai bên có thể phát bóng biên gần vị trí phạm lỗi.
• Trường hợp không có đội kiểm soát bóng hay không được quyền phát bóng biên nếu xảy ra lỗi hai hên thì hai đấu thủ phạm lỗi sẽ thực hiện nhảy trang bóng trong vòng tròn gần nơi xảy ra lỗi.

Lỗi truất quyền thi đấu

Đây là hành vi phản tinh thần thể thao từ huấn luyện viên, các cầu thủ thi đấu chính thức hay dự bị và những người đi theo đội. Nếu một đấu thủ bị tước quyền tham gia khi vi phạm từ hai lỗi phản tinh thần thể thao.

Lỗi kỹ thuật

Lỗi kỹ thuật được tính cho các hành vi như thiếu tôn trọng ban trọng tài và đối thủ, không để tâm đến lời nhắc nhở từ trọng tài. Sử dụng các lời nói, hành động xúc phạm làm kích động khán giả cũng như chọc ghẹo đối thủ. Ngoài ra, cầu thủ thực hiện treo người trên rổ để thể hiện sức mạnh làm trì hoãn trận đấu.

Bên cạnh đó, một số lỗi khác cũng được quy định trong luật thi đấu bóng rổ cơ bản như lỗi phòng thủ và tấn công. Đa phần những trường hợp này đều do thực hiện sau động tác khi ném bóng hoặc triển khai bóng.

Cầu thủ phạm 5 lỗi

Ở một trận đấu nếu cầu thủ vi phạm 5 lỗi, bao gồm lỗi cá nhân hoặc lỗi kỹ thuật sẽ được trọng tài thông bào và bắt buộc rời trận. Lúc này, người đó có thể bị thay thế bởi thành viên khác trong vòng 30s.

Lỗi đồng đội

Đây là trường hợp lỗi do các cầu thủ trong cùng một đội bóng cùng nhau vi phạm. Một đội sẽ bị xử phạt lỗi đồng đội nếu mắc 4 lỗi trong một hiệp đấu.

Tìm hiểu thêm về: Kích Thước Sân Bóng Rổ Tiêu Chuẩn Thi Đấu FIBA, NBA

Lời kết

Bài viết trên đây hanhdongvihanoi.org đã chia sẻ luật thi đấu bóng rổ cơ bản nhất dành cho những người mới bắt đầu chơi hoặc đang tìm hiểu. Hy vọng rằng điều đó sẽ thực sự hữu ích giúp bạn hiểu rõ hơn về cách chơi.

Chúc bạn nhanh chóng trở thành một chuyên gia của bộ môn thể thao hấp dẫn này nhé!